Amanita virosa

Wat je moet weten

Amanita virosa is een zeer giftige paddenstoel die inheems is in Europa. Het dier ziet er wit en eivormig uit, met een witte kap die een opvallende bossage en witte lamellen kan hebben. De steel is dun, met een hangende ring, en het vlees is wit. Hij groeit in gemengde eiken-hardhout naaldbossen, gazons of grasland in de buurt van bomen of struiken. Symptomen van vergiftiging zijn braken, diarree, lever- en nierfalen en schade aan het centrale zenuwstelsel.

De Amanita virosa schimmel is gevaarlijk omdat hij lijkt op eetbare paddenstoelen zoals Agaricus arvensis en Agaricus campestris, en kogelzwammen voordat ze geopend zijn. De mogelijkheid om de hoed te pellen wordt vaak gezien als een teken van eetbaarheid, maar het is een dodelijke vergissing bij deze soort.

Het is interessant om te weten dat slakken en maden deze paddenstoel ook graag aantasten. Dit betekent echter niet dat de schimmel veilig is voor mensen om te eten. Slakken en maden hebben geen lever, alleen een middendarmklier, dus ze hebben geen last van leverschade. Een maden- of slakkenplaag is geen teken van niet-giftigheid. Zelfs als dieren zoals herten, konijnen en varkens deze paddenstoelen eten, hebben ze verschillende enzymen die het gif op een andere manier in hun lichaam afbreken en neutraliseren.

Andere namen: Doodsengel, Vernietigende Engel, Nederland (Kleverige knolamaniet), Duits (Kegelhütiger Knollenblätterpilz), Tsjechië (Muchomůrka jízlivá).

Paddenstoel identificatie

1. Kap

   De grootte van de hoed varieert van 0.98 tot 4.72 inch (2.5 tot 12 cm) en heeft een vorm die begint als bijna ovaal en convex wordt, dan breed convex tot enigszins klokvormig of plat met de leeftijd. Het is kaal en kan droog of licht kleverig zijn, met een kleur die helder wit tot ivoorkleurig is, soms verkleurend naar het centrum of zelden gelig of rozig bij rijpheid. De rand is niet gelijnd.

2. Lamellen

   Zijn vrij dicht, zuiver wit tot crème, met een vlokkerige rand. De korte lamellen zijn afgeknot.

3. Stengel

   1.97 tot 4.5 tot 12 cm hoog en 0.31 tot 0.59 inches (0.8 tot 1.5 cm) in diameter, cilindrisch van vorm en wit van kleur. Hij kan massief of hol zijn en heeft geschubde ringen onder de ring, gerangschikt in concentrische ringen en soms overlappend. De ring is wit tot gelig, vliezig en zakt snel in op de steel. De volva is wit en soms rozig, komt uit de bol en zakt in tegen de stengelbasis. Het vruchtvlees is zuiver wit en verandert niet.

4. Vlees

   Het vruchtvlees is breekbaar, wit, wanneer het rijp is heeft het een onaangename radijs- of rauwe aardappelsmaak.

5. Geur

   Niet opvallend bij jonge exemplaren, maar wordt vaak vies en onaangenaam (ziekelijk zoet, of doet denken aan rottend vlees) bij het ouder worden.

6. Sporen

   Bolvormig of subglobose, 7-8 µm in diameter.

7. Sporenafdruk

   Wit.

8. Habitat

   Groeit in gemengde bossen, vooral met beuken, gazons, grazige weiden in de buurt van bomen of struiken, op de bemoste grond van zomer tot herfst. Het vormt een relatie met boomwortels en komt voor in Europa en Oost-Azië. Hij groeit het best op zure bodems en is gevonden onder beuken, kastanjes, dennen, sparren en dennen.

9. Chemische reactie

   Deze soort wordt helder geel op alle oppervlakken wanneer ze wordt blootgesteld aan een 10% KOH-oplossing.

Gelijksoortige soorten

1. Agaricus sylvicola

   De lamellen worden grijsroze en chocoladebruin naarmate de sporen rijpen.

2. Amanita phalloides

   Heeft een gele hoed.

3. Amanita verna

   Ook dodelijk giftig en zeer gelijkaardige paddenstoel.

4. Amanita citrina

   Heeft een duidelijke ring zonder rafelige riemen eronder en een ronde knol aan de basis van de stengel. Hij heeft geen zakje en ruikt naar rauwe aardappelen. De sporen zijn groter en amyloïd.

5. Amanita strobiliformis

   Deze schimmel is vleziger en heeft een andere kapvorm, met een permanent velum dat op de kap achterblijft.

Effecten van het toxine

De engel des doods paddenstoel bevat een giftig eiwit genaamd alfa-amanitine. Dit toxine valt het RNA polymerase enzym van de lever aan en heeft uiteindelijk invloed op het centrale zenuwstelsel en de nieren. Symptomen van alfa-amanitine vergiftiging verschijnen 6-24 uur na inname en kunnen bestaan uit ongemak, krampen en diarree. Als het gif onbehandeld blijft, kan het ernstige lever- en nierschade veroorzaken die tot de dood kan leiden, tenzij er een levertransplantatie of andere drastische maatregelen worden genomen.

Hetzelfde toxine wordt toevallig gevonden in een volledig niet-verwante paddenstoel Galerina marginata.

Taxonomie en etymologie

De vernietigende engel is een giftige witte Amanita paddenstoel die voorkomt in Europa, het oosten van Noord-Amerika en het westen, bekend als A. virosa, A. bisporigera, en A. respectievelijk ocreata. De naam "virosa" betekent "giftig" in het Latijn en werd gegeven door Elias Magnus Fries, maar het wordt betwist of alle witte vernietigende engelen in Noord-Amerika tot A behoren. bisporigera of andere zeldzamere soorten.

Synoniemen en variëteiten

• Agaricus virosus Fr., 1838

• Agaricus virosus var. virosus Fr. 1838

• Amanita phalloides var. virosa (Lamarck) Sartorius & L. Maire

• Amanita venenosa var. alba Gillet (1874)

• Amanita verna Rea (1922)

• Amanita virosa var. aculeata Voglino (1894)

• Amanita virosa var. levipes Neville & Poumarat (2004)

• Amanitina virosa (Bertill.) E.-J. Gilbert (1940)

Bronnen:

Foto 1 - Auteur: Cephas (CC BY-SA 4.0 Internationaal)

Foto 2 - Auteur: Cephas (CC BY-SA 4.0 Internationaal)

Foto 3 - Auteur: Cephas (CC BY-SA 4.0 Internationaal)

Foto 4 - Auteur: Σ64 (CC BY 3.0 Onbewerkt)

Foto 5 - Auteur: Σ64 (CC BY 3.0 Unported)