Lactarius controversus
Wat je moet weten
Lactarius controversus is een wijdverspreide soort melkzwam, die voorkomt in Noord-Amerika, Europa, Azië en Noord-Afrika. Hij wordt gekenmerkt door kleine sporen, een witte, matte, vezelige tot glazige hoed die meestal roze tot lavendel of bruin gekleurd is, en witte latex die langzaam sterk bijtend wordt (Hesler en Smith 1979).
Deze paddenstoel wordt in West-Europa als oneetbaar beschouwd vanwege zijn scherpe smaak, maar wordt gegeten en zelfs commercieel verzameld in Zuidoost-Europese landen zoals Servië en Turkije.
Andere namen: Blozend melkdopje.
Paddenstoel identificatie
-
Ecologie
Mycorrhizaal met soorten Populus (vooral quaking aspen en grote-tand-aspen) en Salix; groeit alleen of kuddevormig - of soms in dichte troepen; zomer en herfst; wijd verspreid in noordelijk en montane Noord-Amerika.
Kap
7-30 cm; in het begin bolvormig met een ingerolde, licht behaarde rand; overgaand in plat met een centrale depressie, of vaasvormig, met een gelijkmatige en kale rand; slijmerig tot kleverig als hij vers is, maar snel droog; ruig met samengedrukte vezels; over het algemeen witachtig, maar vaak met vage zones van roze of paarsachtig, vooral bij de rand.
Lamellen
Aan de stengel vastgehecht of beginnend aflopend; dun; dicht of bijna dicht opeengepakt; soms vertakkend bij de stengel; rozig tot lichtroze.
Steel
2.5-10 cm lang; 1.5-4 cm dik; min of meer gelijk, of taps toelopend naar de basis; kleverig als hij vers is, maar snel droog; meestal zonder kuilen, maar soms met een paar; kaal; wordt uiteindelijk hol; witachtig.
Vlees
Wit; onveranderlijk bij blootstelling; vrij stevig.
Melk
Wit; onveranderlijk bij blootstelling aan de lucht; vlekt geen weefsels; vlekt niet op het witte papier.
Geur en Smaak
Geur is niet opvallend of aangenaam geurend; smaakt langzaam matig tot sterk bijtend.
Chemische reacties
Kapoppervlak negatief tot lichtgeel met KOH.
Sporenafdruk
Crèmewit of lichtroze.
Microscopische kenmerken
sporen 6-7.5 x 4.5-5 µ; ellipsoïdaal; versiering onder 0.5 µ hoog, als amyloïde wratten en richels die meestal gedeeltelijke of bijna volledige reticula vormen. Pleuromacrocystidia en cheilomacrocystidia zijn verspreid; steken niet uit; onopvallend; aciculate tot fusiform, met apicale vernauwingen; tot ongeveer 45 µ lang. Pileipellis en ixocutis.
Soortgelijke soorten
Lactarius citrolens
Oneetbare, bittere en kruidige smaak, aanvankelijk de geur van rabarber of citroen, daarna rotte citroen.
Lactarius glaucescens
Eetbaar maar snel, groeit alleen in loofbossen, kleiner en dunner, en verbleekt na geelachtig snijden.
-
Niet eetbaar, bitter en kriebelig, groeit voornamelijk onder beuken, met cuticula en geler vlees.
-
Eetbaar, pittig, maar goed bereid, gladde cuticula.
-
Giftig, zeer kruidig, groeit buiten bossen door gras onder berken, de rand van de voet is onregelmatig gegolfd als omzoomd met franje, bijtende geur.
-
Giftig, groeit onder berk, meer roze-roodachtig, fruitige geur met terpentijntinten, hete en harsachtige smaak.
Lactarius trivialis
Niet eetbaar want te snel, groeit alleen in loofbomen, met veel plezier onder kastanjes, zeer afstandelijke sprieten, oorspronkelijke spons met cuticula gekleurd grijs-roze, maar de variatie van het chelaat is wit.
-
Niet eetbaar, ook zeer snel, bitter en kleverig, bladen verder uit elkaar, wollig gevilt schutblad.
Synoniemen
Agaricus controversus Pers. (1801)
Agaricus lateripes Desm. (1823)
Galorrheus controversus (Pers.) P.Kumm. (1871)
Agaricus lateripes Desm. (1823)
Lactarius lateripes (Desm.) Vr. (1874)
Lactifluus controversus (Pers.) O.Kuntze (1891)
Lactarius controversus var. lateripes (Desm.) Bataille (1908)
Bronnen:
Foto 1 - Auteur: Strobilomyces (CC BY-SA 3.0 Onbewerkt, 2.5 Algemeen, 2.0 Algemeen en 1.0 Algemeen)
Foto 2 - Auteur: Rudolphous (CC BY-SA 4.0 Internationaal)
Foto 3 - Auteur: Thkgk (CC BY-SA 3.0 Duitsland)
