Cortinarius alboviolaceus
Co warto wiedzieć
Cortinarius alboviolaceus to grzyb z rodzaju Cortinarius występujący w Europie i Ameryce Północnej. Czasami jest uważany za jadalny, ale nie jest zalecany, ale sprzeczne relacje wskazują, że może być trujący. Jest to gatunek średniej wielkości z szeroko parasolowatym, jedwabistym, włóknistym kapeluszem, który początkowo jest srebrzysto-niebieskawy do niebieskawo-białego, następnie nabiera żółtawych odcieni i często staje się szarawo-biały.
W przypadku charakterystycznego gatunku, Cortinarius alboviolaceus może wymagać trochę nerwów, aby go zidentyfikować ze względu na dużą zmienność w obrębie gatunku. Może różnić się rozmiarem, kolorem, grubością welonu, lepkością, a nawet teksturą kapelusza. W Europie występuje w lasach liściastych, ale w PNW jest powszechny w naszych lasach iglastych. Często jest stadny lub rozproszony. Może być mylony z Cortinarius camphoratus ale można go odróżnić po silnym zapachu gnijącego ziemniaka i różnych odcieniach fioletu.
Niektóre gatunki Cortinarius zawierają toksynę orellaninę, która po spożyciu niszczy ludzkie nerki i wątrobę.
Inne nazwy: Cortinarius srebrzystofioletowy, Pearly Webcap.
Identyfikacja grzybów
Ekologia
Mikoryzowy z drewnem liściastym, zwłaszcza brzozą; rośnie samotnie lub gromadnie; lato i jesień; szeroko rozpowszechniony w Ameryce Północnej.
Czapeczka
3-7 cm; wypukły do dzwonkowatego, staje się szeroko dzwonkowaty lub płaski, z szerokim centralnym guzkiem; suchy; satynowy; początkowo bladofioletowy, ale pokryty białawym welonem, staje się srebrzysty lub białawy liliowy.
Skrzela
Przymocowany do łodygi; zamknięty; początkowo bladofioletowy, staje się cynamonowy do rdzawobrązowego; pokryty białą kortyną, gdy jest młody.
Trzon
5-9 cm długości; do około 1 cm grubości na wierzchołku; zwykle spuchnięty u podstawy lub w kształcie maczugi; suchy; jedwabisty; blady liliowy, szczególnie w pobliżu wierzchołka; z białawymi do srebrzystych włóknami, które mogą uwięzić dojrzałe zarodniki, a tym samym rozwinąć rdzawe kolory; u podstawy "butowany" lub pokryty białym materiałem welonowym.
Miąższ
Białawy lub blady liliowy.
Zapach
Niewyróżniający się lub bardzo słabo przypominający rzodkiewkę.
Odcisk zarodników
Rdzawobrązowy.
Cechy mikroskopowe
Zarodniki 7.5-9. 5 x 5-6 µ; elipsoidalny; bardzo lekko chropowaty (wydaje się prawie gładki). Pleuro- i cheilocystidia nieobecne. Pileipellis a cutis.
Gatunki podobne
Cortinarius malachius ma lekko łuskowatą pokrywę. Jest związany z drzewami iglastymi, podobnie jak Cortinarius camphoratus i Cortinarius traganus, które są znane ze swoich przenikliwych zapachów; pierwszy przypomina na wpół zgniłe ziemniaki, drugi słodki i lepki.
Taksonomia i etymologia
Kiedy w 1801 roku Christiaan Hendrik Persoon opisał tę czapeczkę, nadał jej nazwę Agaricus alboviolaceus. Był to wielki szwedzki mikolog Elias Magnus Fries, który w 1838 r. przeniósł ten gatunek do rodzaju Cortinarius, po czym uzyskał on obecnie akceptowaną nazwę naukową Cortinarius alboviolaceus.
Agaricus alboviolaceus Pers., jest zatem synonimem Cortinarius alboviolaceus.
Nazwa rodzajowa Cortinarius odnosi się do częściowej zasłony lub cortiny (co oznacza zasłonę), która zakrywa skrzela, gdy kapelusze są niedojrzałe. W rodzaju Cortinarius większość gatunków wytwarza częściowe zasłony w postaci cienkiej sieci promienistych włókien łączących łodygę z brzegiem kapelusza, a nie solidną membranę.
Specyficzny epitet alboviolaceus pochodzi od przedrostka albo- oznaczającego biały i violaceus wskazującego, że jest zabarwiony lub zarumieniony na fioletowo.
Źródła:
Zdjęcie 1 - Autor: Jerzy Opioła (CC BY-SA 4.0 International)
Zdjęcie 2 - Autor: Jerzy Opioła (CC BY-SA 3.0 Unported)
Zdjęcie 3 - Autor: Jerzy Opioła (CC BY-SA 4.0 International)
Zdjęcie 4 - Autor: Ron Pastorino (Ronpast) (CC BY-SA 3.0 Unported)
