Exidia glandulosa
Bilmeniz Gerekenler
Exidia glandulosa, Avrupa'da bulunan ve meşe ağaçlarının ölü dallarında yetişen bir mantar türüdür. En fazla 3 cm genişliğinde olabilen parlak siyah kabarcık benzeri meyve gövdeleri üretir ve tek başına veya gruplar halinde büyür. Meyve gövdeleri başlangıçta serttir ancak yaşlandıkça veya yağışlı havalarda yumuşak ve bozuk hale gelebilir. Üst yüzeyi parlak ve küçük çıkıntılarla noktalı iken, alt yüzeyi başlangıçta pürüzsüzdür ancak daha sonra küçük dikenler geliştirir. Mantar, lignini parçalayarak ahşapta beyaz çürümeye neden olur. Meyve gövdeleri kuruduğunda büzüşerek düz siyah bir kabuk oluşturabilir.
Yağışlı havalarda Exidia glandulosa siyah ve jölemsi bir hal alır; ancak uzun süreli kurak dönemlerde büzüşerek bir dizi koni şeklinde zeytin-kahverengi kabuklara dönüşür. Tek tek meyve gövdeleri bazen birleşerek daha büyük topaklar oluşturur.
Rockett TR ve Kramer CL (1974) tarafından Mycologia 66:926-941'de yapılan araştırmaya göre, mantar üç aylık bir süre boyunca santimetrekare başına saatte 6.500 spor üretebilir.
Diğer isimler: Siyah Cadı Tereyağı, Siyah Jöle Rulosu, Siğilli Jöle Mantarı, Almanca (Abgestutzter Drüsling, Stoppeliger Drüslinge), Hollanda (Eikentrilzwam).
Mantar Tanımlama
-
Meyve Veren Gövde
Bireysel meyve gövdeleri 0.39'a 1.2 inç (1 ila 3 cm) genişliğinde, ancak tipik olarak büyük yamalar halinde kaynaşmış (genellikle 50 cm'den uzun); jelatinimsi; loblu ve beyin benzeri; kırmızımsı-siyah ila siyah; yüzey pürüzsüz veya hafif pürüzlü.
-
Spor Baskı
Beyaz.
-
Habitat
Saprobiktir, yeni düşmüş sert ağaç çubukları ve dallarında (özellikle meşe) yetişir ve Kuzey Amerika'da genellikle ilkbahar ve sonbaharda bulunur, ara sıra yaz ve kış aylarında da görülür. Orta Avrupa'daю kayınю ormanlarındaю yaygındır
-
Mikroskobik Özellikler
Sporlar 10-16 x 3-5 µ; sosis şeklinde; pürüzsüz. Basidia uzunlamasına septalı (çapraz), 65 µ uzunluğa kadar sterigmata ile. Kelepçe bağlantıları mevcut.
Benzer Türler
-
Salkımlar halinde daha çok düğme şeklinde meyve gövdeleri vardır, bunlar hızla deforme olur ve birleşerek 3 olabilen efüzyonlu, loblu bir kütle oluşturur.9 inç (10 cm) veya daha geniş. İki tür mikroskobik olarak ayırt edilemez, ancak DNA araştırması farklı olduklarını gösteriyor.
-
Yüzeyinde siğil bulunmayan daha dik meyve gövdelerine, daha açık renklere (sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar) ve küçük bir tabana sahiptir.
-
Meşe üzerinde benzer, lastiksi jelatinimsi, siyahımsı meyve gövdeleri oluşturur. Ancak üst yüzeyleri tamamen pürüzsüzdür ve bol miktarda siyah (beyaz değil) spor izi bırakırlar, elle silindiklerinde genellikle siyah bir leke bırakırlar.
Taksonomi ve Etimoloji
Cadı Tereyağı sınıflandırması konusunda bazı belirsizlikler vardır. Bazı uzmanlar bu bitkiyi Tremellales takımına dahil ederken, ABD'de Auriculariaceae familyası altında, İngiltere'de ise Exidiaceae altında sınıflandırılmaktadır. Fransız doğa bilimci Jean Baptiste Francois (Pierre) Bulliard ilk olarak 1789 yılında Tremella glandulosa olarak tanımlamış, ancak daha sonra İsveçli mikolog Elias Magnus Fries onu Exidia cinsine taşımıştır. Ancak Fries, Exidia glandulosa adını hem Cadı Yağı hem de Exidia plana adlı başka bir jöle mantarı için kullanmıştır. İki tür nihayet Hollandalı mikolog Marinus Anton Donk tarafından ayırt edildi.
Exidia ismi sızıntı ya da leke anlamına gelir, bu da uygun bir isimdir çünkü bu mantar ıslakken sızıntıya, kuruyken de ahşap üzerinde koyu bir lekeye benzer. Glandulosa adı, bu mantarın meyve gövdelerinin yüzeyindeki bezlerin (papilla) bolluğundan gelir.
Eşanlamlılar ve Çeşitler
-
Tremella atra O.F. Müller (1782), Flora danica, 15, s. 5, sekme. 884
-
Tremella glandulosa Bulliard (1788), Herbier de la France, 9, tab. 420, şekil. 1 (Basionyme) Yaptırım : Fries (1822)
-
Tremella glauca Persoon (1794), in Römer, Neues magazin für die botanik, 1, p. 111
-
Peziza glandulosa (Bulliard) Schrader (1799), Journal für die botanik, 2(2), p. 59
-
Tremella spiculosa Persoon (1800) [1799], Observationes mycologicae seu descriptiones tam novorum quam notabilium fungorum, 2, p. 99
-
Tremella spiculosa var. ß glauca (Persoon) Persoon (1801), Synopsis methodica fungorum, p. 624
-
Tremella arborea Smith (1812), English botany: or, coloured figures of British plants, Edn 2, tab. 2448
-
Tremella flaccida Smith (1812), English botany: or, coloured figures of British plants, Edn 2, tab. 2452
-
Gyraria spiculosa (Persoon) Gray (1821), İngiliz bitkilerinin doğal bir düzenlemesi, 1, s. 594
-
Auricularia glandulosa (Bulliard) Wahlenberg (1826), Flora suecica enumerans plantas sueciae indigenas, 1, p. 994
-
Spicularia glandulosa (Bulliard) Chevallier (1826), Flore générale des environs de Paris, 1, p. 94
-
Exidia spiculosa (Persoon) Sommerfeldt (1826), Supplementum florae lapponica, p. 307
-
Exidia applanata Schweinitz (1832), Transactions of the American philosophical Society, seri 2, 4(2), s. 185
-
Exidia plicata Klotzsch (1839), in Dietrich, Flora reigni Borussici, Flora des Königreichs Preussen, 7, tab. 475
-
Tremella cinerea Bonorden (1851), Handbuch der allgemeinen mykologie als anleitung zum studium derselben, p. 151
-
Tremella nigra Bonorden (1851), Handbuch der allgemeinen mykologie als anleitung zum studium derselben, p. 151
-
Tremella neglectaTulasne (1872), Annales des sciences naturelles, botanique, série 5, 15, p. 222
-
Exidia glandulosa subsp.* plicata (Klotzsch) P. Karsten (1882), Bidrag till kännedom af Finlands natur och folk, 37, s. 198
-
Exidia neglecta J. Schröter (1888) [1889], in Cohn, Kryptogamen-flora von Schlesien, 3(1), p. 393
-
Tremella grilletii var. neglecta (Tulasne) Costantin & L.M. Dufour (1891), Nouvelle flore des champignons, Edn 1, s. 208
-
Tremella faginea Britzelmayr (1895), Botanisches centralblatt, 62, p. 313, incir. 29
Kaynaklar:
Fotoğraf 1 - Yazar: Dan Molter (shroomydan) (CC BY-SA 3.0 Desteklenmiyor)
Fotoğraf 2 - Yazar: Nina Filippova (CC BY 4.0 Uluslararası)
Fotoğraf 3 - Yazar: Nova Yama (CC BY-SA 4.0 Uluslararası)
Fotoğraf 4 - Yazar: aarongunnar (CC BY 4.0 Uluslararası)
Fotoğraf 5 - Yazar: Erik (Kamu malı)
